Wie was die man?

Wie heeft ooit gehoord van Cornelis Corneliszoon van Uitgeest? In geschiedenisboeken komt zijn naam nauwelijks voor. Zelfs zijn geboorte- en sterfdatum staan niet vast. Hij was getrouwd met Trijn Pieters, de dochter van de molenaar en noemde zichzelf een ‘schamel huysman met wijff ende kijnderen belast’.

Toch deed deze eenvoudige boer, timmerman en molenmaker in 1593 een van de belangrijkste uitvindingen uit de vaderlandse geschiedenis: de houtzaagmolen.

Door het toepassen van een krukas werd het mogelijk de draaiende beweging van de wieken om te zetten in het op en neer bewegen van zagen. Dit machinaal op de wind zagen van balken en planken ging dertig keer sneller dan met de hand, wat tot dan toe gebruikelijk was.

De houtzaagmolen kwam op een goed moment. Spaanse troepen hadden hier gedurende de Tachtigjarige Oorlog al plunderend en brandstichtend een spoor van vernielingen achtergelaten. Er was dan ook een enorme vraag naar gezaagd hout. Voor herstel en herbouw van woningen, molens, boerderijen en pakhuizen. Maar ook en vooral voor scheepsbouw, om zo over zee handel te kunnen drijven.

Toch heeft Cornelis Corneliszoon van Uitgeest nooit de waardering en erkenning gekregen die hij verdient. Hij was een miskend genie. Alle reden dus om hier als eerbetoon aandacht te vragen voor deze bijzondere Uitgeester.

De afbeelding is een zogenaamd portret imaginair gemaakt door Jan Deckwitz.

In de rubriek ‘publicaties’ veel meer gedetailleerde achtergrondinformatie over Cornelis Corneliszoon van Uitgeest.